Συναισθηματικό φαγητό στην περίοδο του κορονοϊού
Στην περίοδο του κορονοϊού, της καραντίνας και του γενικευμένου πανικού, όλοι μας τείνουμε να ξεχνάμε όσα γνωρίζαμε μέχρι τώρα για τη ”σωστή” διατροφή. Η επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ για τα αναγκαία λαχανικά και το κρέας, καταλήγει σε κάτι που θυμίζει τη λίστα για πάρτι ενός δωδεκάχρονου παιδιού, με το καλάθι μας γεμάτο μπισκότα, σοκολάτες, πατατάκια και έτοιμα σνακς. Φαίνεται να αφήνουμε στην άκρη τη διατροφή ως βασικό μέσο για τη θρέψη του σώματός μας και να στρεφόμαστε στο φαγητό αναζητώντας την ανακούφιση και την ασφάλεια- και μάλιστα, άμεσα.
Μία ασφάλεια που είναι καλυμμένη από σοκολάτα ή ”κολυμπάει” σε λιωμένο τυρί και, φυσικά, ταιριάζει τέλεια με ένα ποτήρι από το αγαπημένο σου ποτό· αυτό που θα παρήγγειλες στο μπαρ που πήγαινες όταν ήθελες να ξεσκάσεις από τις υποχρεώσεις και τη δουλειά, πριν από την παγκόσμια επιδημία που μας κρατά σπίτι, λίγο πιο ανασφαλείς, με λίγο περισσότερη δυσθυμία και σίγουρα σε μία τελείως καινούρια και ανοίκεια συνθήκη.
Aυτή η ανάγκη μας για επεξεργασμένες τροφές, λιπαρά και άλλα comfort foods, δεν πηγάζει από ένα συναίσθημα οργανικής πείνας αλλά από αυτό που ονομάζουμε συναισθηματική πείνα, και έρχεται ως λογικό επακόλουθο σε αυτή τη νέα συνθήκη, όπου κυριαρχεί το άγχος, ο φόβος και ένα αίσθημα ανικανότητας να ελέγξουμε το τι ακολουθεί. Παράλληλα, καλούμαστε να απομoνωθούμε και να μείνουμε σπίτι, για να προστατεύσουμε εμάς και τα αγαπημένα μας άτομα, μία συνθήκη που μπορεί να δημιουργεί επιπλέον στρες, αίσθημα μοναξιάς και ανία, τρεις από τους πλέον σημαντικούς παράγοντες που οδηγούν στο συναισθηματικό φαγητό.
Καθώς, λοιπόν, βιώνουμε όλα αυτά τα δυσάρεστα συναισθήματα, η θρέψη μας και όλα όσα γνωρίζαμε (και μέχρι τώρα λίγο-πολύ προσπαθούσαμε να εφαρμόσουμε) γύρω από την ”σωστή” διατροφή, φαίνεται να μπαίνουν σε παύση, μπροστά στην ανάγκη μας να ξεχαστούμε, να νιώσουμε οικεία, να λάβουμε μία προσωρινή απόλαυση. Και ποιος είναι ο πιο εύκολος τρόπος για να νιώσουμε καλύτερα, αν όχι το λίπος, η ζάχαρη και το αλάτι;
Τέτοιες τροφές, μέσω της χημείας του σώματός μας, προσφέρουν όντως γρήγορη και εύκολη απόλαυση στον εγκέφαλό μας, ενώ μπορεί να συνδέονται επιπλέον, με την παιδική μας ηλικία και συναισθήματα όπως η ξεγνοιασιά και η ασφάλεια- συναισθήματα που φυσιολογικά προσπαθούμε να ανακαλέσουμε στη σημερινή πραγματικότητα. Σε μια εποχή, έτσι, όπου όλα μοιάζουν να καλύπτονται από ένα τεράστιο ερωτηματικό, όπου μπορεί να νιώθουμε ότι δεν έχουμε κανέναν έλεγχο στη ζωή μας, όπου μπορεί να πληττόμαστε από συναισθήματα πανικού και μοναξιάς, προσπαθούμε μέσα από την τροφή να εκτονώσουμε το στρες μας, να λάβουμε στιγμιαία ανακούφιση και απόλαυση και να επιστρέψουμε ίσως σε αναμνήσεις γνώριμες και περισσότερο οικείες.
Με όσα συμβαίνουν γύρω μας, δεν υπάρχει τίποτα επιλήψιμο, ”κακό”, ή παράλογο στο να αναζητάς την απόλαυση και ανακούφιση μέσα από την τροφή. Όμως, ιδιαίτερα στην πραγματικότητα που διανύουμε, προσπάθησε να θυμάσαι ότι τα συναισθήματα αυτά είναι παροδικά και τίποτα δεν αλλάζει τελικά στη ζωή σου: όσα νιώθεις δεν θα λυθούν ή πάψουν μαγικά αν φας ένα κουτί μπισκότα, μία κατσαρόλα μακαρόνια ή μία σακούλα πατατάκια αντί για σαλάτα με κοτόπουλο. Δεν είναι κακό να αναζητάς απόλαυση και στην τροφή, όμως, τελικά, δε μπορεί να είναι αυτός ο μόνος μηχανισμός που χρησιμοποιείς απέναντι στο άγχος, το φόβο, τη μοναξιά, την ανία ή ο,τι άλλο μπορεί να νιώθεις αυτή την περίοδο. Ειδικά στην τωρινή συνθήκη, η θρέψη και ενίσχυση του σώματος και του μυαλού σου είναι ιδιαίτερα σημαντική.
Για να μειώσεις τις φορές που καταφεύγεις στο συναισθηματικό φαγητό, προσπάθησε αρχικά να μένεις όσο πιο πιστός μπορείς στη λίστα των αγορών σου από το σούπερ μάρκετ: κάνε ένα μικρό πλάνο εβδομάδας και αγόρασε όσα πραγματικά χρειάζεσαι για να μαγειρέψεις τις επόμενες ημέρες (λαχανικά, τυρί, κρέας, φρούτα). Φρόντισε να μη γεμίζεις τα ντουλάπια σου με επεξεργασμένα σνακς και τρόφιμα που θα αντικαταστήσουν τα κυρίως γεύματά σου ή θα λειτουργήσουν απλά για να ”μουδιάσουν” τα συναισθήματά σου.
Ακόμα, πέρα από τις ανάγκες που – λογικά – επιθυμείς να καλύψεις, να θυμάσαι ότι είναι σημαντικό να φροντίσεις το σώμα σου και να ενισχύσεις τον οργανισμό σου μέσω της διατροφής σε αυτή τη δύσκολη περίοδο: προσπάθησε να μειώσεις τη ζάχαρη που καταναλώνεις και ενέταξε ξανά στη διατροφή σου φρούτα, λαχανικά και ανεπεξέργαστα τρόφιμα, όπως ωμοί κι ανάλατοι ξηροί καρποί και παραδοσιακά γιαούρτια με τα απαραίτητα προβιοτικά.
Τέλος, προσπάθησε να αντικαταστήσεις το φαγητό με άλλους μηχανισμούς, που μπορεί όντως να σε ανακουφίσουν από το στρες της καθημερινότητας: μπορεί να είναι η άσκηση στο σπίτι ή η γιόγκα, μπορεί η ζωγραφική ή κάποιο παζλ, ή μουσική, ή ακόμα και ο διαλογισμός. Όταν νιώσεις ότι η πραγματικότητα σε ξεπερνάει, κλείσε την τηλεόραση και τα media, άνοιξε το παράθυρο και πάρε μερικές βαθιές ανάσες ή κάνε ένα ζεστό, χαλαρωτικό μπάνιο.
Ο φόβος είναι μεταδοτικός και σίγουρα επηρεαζόμαστε όλοι μας από όσα συμβαίνουν γύρω μας. Ακόμα και αν προσωρινά η τροφή φαίνεται η πιο οικεία και εύκολη και μπορεί να αποτελεί έναν τρόπο φροντίδας, δεν είναι ο μοναδικός μας μηχανισμός για να ανταπεξέλθουμε στα όσα νιώθουμε και σίγουρα δεν προσφέρει λύσεις. Όμως, οι μηχανισμοί που έχουμε για να φροντίσουμε το μυαλό και τον ψυχισμό μας είναι πολλοί- δεν ξέρεις τι μπορεί να λειτουργεί, αν δεν το δοκιμάσεις.
